“Chìm đắm trong xứ cát suốt 3 giờ, “cảm tưởng như đang quan sát cảnh thật”, “hòa mình vào khung hình trải rộng hết kích thước màn chiếu”... là nhận xét của nhiều khán giả Dune: Part Two bước ra từ phòng chiếu phim IMAX.
Là bộ phim sci-fi được mong đợi của năm 2024, Dune nổi tiếng với khả năng xây dựng một vũ trụ đáng kinh ngạc bằng những thước phim sinh động. Nhưng hành trình đến xứ cát Arrakis sẽ mất đi rất nhiều sự thú vị nếu chỉ được kể lại trên một màn hình chiếu phim thông thường.
Chính đạo diễn Denis Villeneuve cũng cho rằng cách tốt nhất để trải nghiệm Dune 2 là ra rạp xem phim ở một định dạng đặc biệt: IMAX. “Đó là cách duy nhất để người xem tận hưởng tối đa sức mạnh của cảnh quan, cảm giác đắm chìm trong bộ phim và cảm nhận cách âm thanh được thiết kế tinh vi. Dune 2 được tạo ra dành riêng cho IMAX và Dolby Atmos”, đạo diễn gốc Pháp khẳng định.
Muốn quay IMAX cũng phải ‘chọn mặt gửi vàng’ đạo diễn
IMAX (viết tắt của Image Maximum) vừa là định dạng phim, vừa là bộ tiêu chuẩn chiếu phim được phát triển bởi một nhóm các nhà làm phim Canada cuối những năm 1960. Mục đích đằng sau IMAX rất đơn giản nhưng đầy tham vọng - tăng độ phân giải của bộ phim để chiếu trên màn hình lớn hơn.
Thành công của Christopher Nolan với bom tấn Oppenheimer đã mở ra kỷ nguyên mới cho IMAX. Ảnh: IMAX.
Để đạt được chất lượng hình ảnh tốt trên màn hình lớn, người làm phim phải trải qua rất nhiều quy trình phức tạp. Hiện nay, các bộ phim nhựa thường được quay với định dạng 35 mm, độ phân giải 6K, chạy theo chiều dọc thông qua máy chiếu. Mỗi khung chỉ chiếm một phần nhỏ của dải phim.
Nhưng khung hình 70 mm của IMAX lớn hơn đáng kể và chạy ngang máy chiếu. Chính sự khác biệt về chiều hướng, cùng với kích thước khủng của khung hình cho ra hình ảnh độ phân giải lên đến 18K. Các bộ phim được quay bằng IMAX đem đến cho khán giả góc nhìn rộng hơn khoảng 40%, đồng nghĩa với việc nhiều chi tiết hơn.
Để có thể ghi được hình ảnh với khung hình 70 mm, các máy quay IMAX cũng phải rất “khủng” theo đúng nghĩa đen. Máy quay phim IMAX nặng khoảng 109 kg, lớn hơn và cồ kềnh hơn đáng kể so với các máy quay truyền thống 20-25 kg.
Vì kích thước quá lớn, chúng có tiếng là khó điều khiển và ồn ào, nên không thể sử dụng cho những cảnh có lời thoại. Toàn bộ việc thu âm phải thực hiện lại sau khi quay.
Nhận thấy những hạn chế này, tháng 9/2020, IMAX đã công bố chương trình “Quay bằng IMAX” (Film In IMAX). Hãng sẽ chứng nhận các camera kỹ thuật số chất lượng cao có khả năng quay phim định dạng IMAX, thay vì phải quay bằng máy quay IMAX cồng kềnh.
“Có 2 cách để phát hành phim tại IMAX. Một là sử dụng quy trình đặc biệt để nâng cao độ phân giải phim. Hai là sử dụng máy ảnh IMAX để quay phim. Chúng tôi quyết định 1 trong 2 dựa trên quy mô bộ phim và vai trò của âm thanh trong dự án. Ngoài ra, chúng tôi cũng ‘chọn mặt gửi vàng’ đạo diễn. Ví dụ, nếu đó là Christopher Nolan hoặc James Cameron, chắc chắn bộ phim được quay bằng IMAX”, CEO IMAX Richard Gelfond nói trong cuộc phỏng vấn với Forbes Ấn Độ.
Dune 2 bị cắt xén nếu không xem ở rạp IMAX
Những bộ phim như Top Gun: Maverick và Dune 1 là một trong những tác phẩm đầu tiên sử dụng những máy quay được IMAX chứng nhận. Đến phần 2, đạo diễn Denis Villeneuve muốn thử nghiệm quay 100% bằng định dạng này.
Thông tin này đã được ông xác nhận trong sự kiện CinemaCon. Để so sánh, chỉ có 40% thời lượng trong Dune 1 được quay cho định dạng IMAX. “Quay phim Greig Fraser và tôi đều yêu thích định dạng này. Thế nên, chắc chắn sẽ có - thậm chí là nhiều hơn - cảnh quay IMAX trong bộ phim này”, đạo diễn nói.
Giám đốc điều hành IMAX cũng xác nhận Dune 2 được quay bằng máy quay IMAX. “Gần đây, chúng tôi nhận được nhiều yêu cầu quay bằng máy IMAX cho các dự án mới. Dune là một ví dụ tuyệt vời. Các nhà làm phim đã có trải nghiệm rất tốt. Vì vậy, chúng tôi đang thực hiện Dune 2 bằng máy quay IMAX”, ông nói.
Khác biệt khung hình khi xem Dune ở rạp IMAX và rạp 2D thường. Ảnh: IMAX.
Ở định dạng IMAX, Dune 1 được chiếu ở tỷ lệ màn hình tiêu chuẩn 2,39:1 kết hợp 1,43:1 lớn hơn. Trong khi đó, phần 2 nhờ được quay hoàn toàn ở định dạng IMAX, chuyển đổi giữa tỷ lệ khung hình 1,43:1 và tỷ lệ 1,90:1.
Theo website IMAX Melbourne, khoảng 40 phút của Dune: Part Two được trình bày ở tỷ lệ khung hình đầy đủ 1,43, còn phần còn lại của bộ phim được chiếu ở tỷ lệ 1,90. Điều đó có nghĩa là nếu không xem trong rạp IMAX, khán giả sẽ chỉ xem được bản 2,39:1 bị cắt xén, mất đi một phần đáng kể của mỗi khung hình.
Là một người yêu thích vũ trụ Dune từ tiểu thuyết gốc của tác giả Frank Herbert, Nguyễn Hoàng Anh (sinh viên Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội) đã không hề đắn đo quyết định xem phim tại rạp IMAX, ngay từ khi trailer đầu tiên được công bố.
“Tôi đã có một buổi xem đáng đồng tiền bát gạo, với hình ảnh không bị cắt gọt, khép khung, một hệ thống âm thanh chất lượng, đại cỡ, bao quát mọi biến động. Đây là điều sẽ không thể có được khi xem ở các rạp 2D thường, bởi kích cỡ phòng chiếu, màn hình, chất lượng âm thanh là không đủ tầm cho một bom tấn lớn như thế này”, cô chia sẻ với Tri thức - ZNews.
Không chỉ Hoàng Anh, với nhiều khán giả Việt Nam, định dạng IMAX không còn quá xa lạ trong những năm gần đây. Chỉ trong năm 2023, có đến 98 bộ phim trên toàn thế giới đã được trình chiếu dưới dạng IMAX.
Trong đó, Oppenheimer là bộ phim bội thu nhất với 183,2 triệu USD từ phòng chiếu IMAX, chiếm gần 20% tổng doanh thu phim. Ngoài ra, thành công của Avatar 2, Aquaman 2… cũng khiến sự chú ý của khán giả đổ dồn vào định dạng chiếu phim đặc biệt này.
Hoàng Anh đã tổ chức buổi xem chung tại rạp IMAX cùng hội bạn yêu thích bộ phim sci-fi của đạo diễn Denis Villeneuve. Ảnh: NVCC.
Nói với ZNews, Võ Minh Hoàng Anh, nhà sáng lập và điều hành nhóm review “Chỉ khen phim hay” cho biết nhiều khán giả sẵn sàng chi tiền để trải nghiệm IMAX cho các phim bom tấn có nhiều đại cảnh vì họ mong chờ sự choáng ngợp.
“Nhưng với những bộ phim chỉ quay một phần bằng máy quay IMAX như Dune 1, cảnh phim sẽ luân phiên chuyển đổi giữa khung hình đầy đủ với khung hình hẹp hơn, chừa 2 vệt đen ở trên và dưới”, anh nhận xét.
Ở Việt Nam, CGV Cinemas và Galaxy Cinema là 2 hệ thống rạp chiếu phim sở hữu phòng chiếu IMAX tại 2 đầu cầu Hà Nội và TP.HCM. Tuy nhiên, do thiết bị phòng chiếu đắt đỏ, chi phí vận hành, bảo trì thiết bị, giá vé xem phim định dạng IMAX có thể đắt gấp 2-3 lần so với thông thường.
Theo khảo sát của PV, giá vé Dune: Part Two ngày 4/3 dao động ở 129.000-139.000 VND tùy ghế thường hoặc VIP. Trong khi đó, vé cho rạp 2D tiêu chuẩn khoảng 100.000 VND cho cụm rạp CGV và 50.000 VND cho Galaxy.
