Mười tám tuổi, gã phải lòng con út Xíu, nhà có vườn giáp ranh vườn nhà ba má gã. Út Xíu nhỏ hơn gã tám tháng sáu ngày, chơi cất nhà chòi chung với gã từ hồi hai đứa chưa đi học. Ở cái xứ mà đi đâu cũng thấy dừa, thấy cây, thấy mương, thấy cầu thì niềm vui của bọn con trai choai choai như gã là đi mọp ở bụi, ở lùm với đứa con gái mình thích. Mọp chưa được chục lần thì cái bụng út Xíu tròn vo; nhà gã với nhà út Xíu chửi nhau một trận tưng bừng rồi nghỉ qua lại năm sáu tháng. Gã bị ông già bắt nằm cúi trên bộ ván, ăn cả chục "đòn bánh tét nhân roi mây" và nghe bà già chửi suốt từ sáng tới chiều, từ chiều tới tối gần tháng trời. May có dượng Năm Cà Nhõng là chồng của cô Ba của út Xíu, cũng là bạn nhậu chí cốt với ông già thủ thỉ hòa giải nên hai nhà ngồi lại với nhau coi ngày thú phạt. Một cặp vịt xiêm nuôi sau hè gần tròn năm, mâm trầu cau, hai chai rượu gạo của lò rượu cô Sáu Lèo, hai gói trà Con Khỉ, hai cây bánh in mua ở quán bà Tư Hòa gần chợ Cái Gà là xong lễ vật cho nhà gái. Má gã nhìn gã, ngập ngừng nửa muốn nói, nửa muốn thôi rồi thở dài quay đi. Chắc má gã buồn trong lòng vì chuyện chung thân đại sự cả đời của gã lại được quyết định chóng vánh, sơ sài, qua loa như thế. Má gã đem đôi bông cưới của bà ra tiệm vàng Hai Nho đầu cầu nhà thờ Cái Mơn cho thợ đánh bóng, đổi luôn chiếc cà rá hột đỏ thời con gái thành cặp nhẫn cưới cho con trai. Lòng gã rối bời với những cảm xúc kỳ lạ mà gã không thể gọi tên: Buồn buồn, vui vui, lo lo, sợ sợ, háo hức, hối hận,…

Gã lầm lũi vét mương, đắp nền nhà trên liếp dừa ba má cho ra riêng, đi làm đổi công với mấy nhà trong xóm để hoàn tất ngôi nhà lá, rước út Xíu về sanh nở. Ở góc miệt vườn khỉ ho cò gáy này, chuyện thú phạt của gã với út Xíu thành đầu đề chuyện phiếm trong năm từ làng trên tới xóm dưới. Gã cố lỳ giả ngơ nhưng tội cho út Xíu, nó không dám ra khỏi nhà nửa bước. Chắc nó cũng bị ba má, họ hàng chì chiết nặng nhẹ ngày đêm lúc bụng mang dạ chửa. Thằng con trai mười tám tuổi như gã chưa hiểu nhiều sự đời nhưng gã nghe lòng đau, đau đến chảy nước mắt khi nghĩ tới tình cảnh của út Xíu. Gã thầm hứa với lòng sẽ dành cả tháng năm sống của mình để yêu thương, bù đắp cho đứa con gái dám dành hết những điều tốt đẹp nhất cho gã, chịu tủi hổ cả đời vì gã.

Út Xíu đặt tên cho hai con gái sinh đôi sau lễ thú phạt vài tháng là Bồng Bông và Tơ Hồng - tên hai loại dây leo dùng trang hoàng rạp cưới hỏi ở xứ gã. Chắc là út Xíu tiếc nuối thời con gái hoa mộng không hôn lễ rộn ràng, không áo cưới xênh xang.

Con ai đẻ người đó có quyền đặt tên, gã lại lùi một bước cho nhà yên giường ấm, tắc lưỡi nhủ thầm: Thua kẻ thù mới nhục, chứ thua vợ mình thì thua suốt đời cũng có sao đâu; cũng may là vợ gã sinh hai đứa con gái, lỡ sinh thằng con trai, vợ gã đặt tên nó là Đủng Đỉnh (cũng là loại cây người ta đốn về trang trí rạp đám cưới, đám hỏi) thì nghe kỳ cục hơn nhiều.

Thằng đàn ông ít học, chân chất, thiệt thà như gã thì vợ con là thế giới, là bầu trời. Gã làm quần quật không câu nệ việc khó, việc nặng, việc trong nhà hay ngoài vườn, miễn sao cho vợ con sung sướng.

Gã đi vét mương lên liếp, làm cỏ, bón phân bồi gốc cho cây, lột vỏ dừa, một ngày ba bốn thiên dừa cho chủ cơ sở dừa sấy Cây Da ở cầu Kinh. Đêm mưa lớn, gã đeo đèn khí đá trên đầu đi soi ếch. Ngày mây âm u, gã đi tát vũng bắt cá bống cát, cá bống sệ, cá bống dừa, ốc bươu, ốc lác hay đào trùn làm mồi câu, cầm rổ xúc đựng mấy nhánh lá đi câu cá bống nhẩy. Nhà không giàu có nhưng bữa cơm của vợ con gã luôn đầy đủ ba nhóm dinh dưỡng cơ bản và trái cây ắp lẵm theo mùa, theo vườn nhà mà gã đi làm công mang về.

Vợ gã mở cái quán cóc ở bến đò Lò Gạch, nơi tàu đò từ Bến Tre hay Mỹ Tho về Chợ Lách đều ghé qua đón khách lúc gà gáy bận nhì và thả khách tầm mặt trời ngả bóng. Quán dựng bằng cây tạp, lợp lá chằm đốp, một tủ kiếng đựng hầm bà lằn các thứ: Kẹo đậu phộng, kẹo dừa, kẹo ú, bánh chao, bánh ú, bánh dừa, thuốc rê, giấy quấn thu‌ốc l‌á, hộp diêm quẹt và mấy băng ghế dài làm từ thân dừa lão xẻ ra, bào láng. Khách hàng của quán hầu như là dân xóm trên, xóm dưới, xóm trong đốt đuốc lá dừa ra ngồi từ gà gáy bận nhất để đón tàu đi Bến Tre, Mỹ Tho; thi thoảng mới có khách xa xứ đến thăm họ hàng, bà con và đó là những dịp vợ gã trổ tài làm hướng dẫn viên du lịch. Vợ gã biết gần hết chuyện lớn, chuyện nhỏ của cả xóm. Nhà nào sắp có đám cưới, vợ chồng ai hay đánh nhau, cháu của ông bà nào học giỏi hay ngỗ nghịch,... vợ gã nắm rõ hơn cả trưởng ấp.

Một căn nhà tường mái ngói, một quán lá trên liếp dừa có bến đò Lò Gạch bỏ hoang, hai đứa con gái học đại học trên Sài Gòn,... Ở miệt vườn này, vợ chồng gã được chòm xóm coi như thành đạt. Chỉ có điều, vợ gã ngày một sởn sơ, còn gã thì ngày càng quắt queo hiện dù mới tròm trèm bốn chục. Không biết tự khi nào, có lẽ từ cái bước lùi đặt tên con hôm đầy tháng, mọi chuyện trong nhà từ bé đến lớn giờ đều do vợ gã quyết. Gã bất mãn nhiều chuyện đến không nhớ hết nhưng không dám hó hé bày tỏ ý kiến. Từ chuyện vợ gã không chịu phụ tiền cho ba má gã ngày giỗ, ngày tết mà chỉ đem mấy đòn bánh tét về cúng trên bàn thờ cho có lệ đến chuyện đùn đẩy không phụ chăm má gã té gãy chân nằm bệnh viện cả tháng vì lý do bận mua bán. Đầu óc giản đơn của gã dần dà nhận ra có cái gì đó kỳ kỳ nơi vợ khiến gã mắc cỡ không dám về nhà ba má, đối diện với mấy đứa em. Sau nhiều đêm nằm gác tay lên trán không ngủ, gã nghĩ ra cách hay. Gã làm thêm việc lúc nghỉ trưa hoặc cuối giờ chiều để dành tiền đưa cho ba má, nói dối là hai vợ chồng con phụ. Gã đâu có ngờ việc làm hiếu thuận và lời nói dối thiện ý ấy lại gây sóng gió trong nhà gã và chiến tranh miệng tưng bừng giữa hai sui gia.

Gã không lường hết sự việc, không hiểu tâm lý các bà mẹ là hay khoe con mình có hiếu, không biết mức độ nhiều chuyện của đàn bà, không rõ độ lên cơn của vợ khi phát hiện chồng lừa dối.

Sau sự cố động trời đó, gã như cái bóng trong ngôi nhà mà gã từng rất đỗi tự hào dẫu chỉ là ngấm ngầm trong tâm tưởng.

Nhưng cuộc đời còn có những đường ngang, lối dọc mà nếu không rẽ qua, quẹo vô thì không sao biết hết được từng thứ vụn vặt ngày thường mà khi được gom góp lại sẽ tạo nên cái sự đời lớn lao.

Hai đứa con gái Bồng Bông, Tơ Hồng học xong đại học kinh tế, ngành Du lịch, dẫn về hai chàng rể Mỹ, đòi kết hôn.

Gã phản đối nhưng bất lực, xụi lơ khi vợ gã gằn hỏi: “Ông muốn mời xóm giềng ăn thịt vịt thú phạt cũng coi thiên hạ có đi hay không?”.

Niềm kiêu hãnh, tự hào của gã sụp đổ hoàn toàn khi căn nhà tường mái ngói, tổ ấm gã đổ bao công sức gầy dựng bị đập nát, thay vào đó là ngôi biệt thự với nhiều phòng riêng biệt tiện nghi mà vợ gã bảo là làm homestay. Gã làm tất cả mọi điều vợ yêu cầu như một cái máy và khi homestay Bông Hồng đi vào hoạt động thì gã thành nhân viên đa nhiệm thực thụ: Dọn phòng, đón khách, lái tàu đưa khách đi tham quan, hướng dẫn khách cào bắt hến ở cù lao, đi hái trái cây trong vườn, thu mua đặc sản bày bán trong phòng tiếp tân,… và hàng hà công việc không thể gọi tên khác. Khách đến cứ nghĩ gã là nhân viên phục vụ nên tha hồ sai khiến, bởi không ai tưởng ra gã là chồng bà chủ homestay Bông Hồng trẻ đẹp mày thêu, mắt cắt, môi xăm, ăn mặc hợp thời trang như quý bà đi thi hoa hậu. Ấy là kết quả (hay hậu quả?) của chuyến đi du lịch cùng hai con gái lên Sài Gòn mấy tuần lễ và còn tồn đọng tới hết đời. Gã nhìn vợ mình, một út Xíu lạ hoắc lạ huơ, trẻ như chị của hai đứa nhỏ nhưng lòng gã trĩu buồn. Và rồi, gã thường xuyên bị mất ngủ khi nằm trong căn phòng sang trọng với cô vợ như không phải vợ mình. Gã kiếm cớ này, cớ nọ ra chòi chứa củi, giăng cái võng toòng teng ngủ ở đó. Rồi vợ gã cũng chẳng thèm để ý đến chuyện gã ngủ đâu bởi nàng có quá nhiều mối quan tâm đáng giá hơn nhiều. Gã phát hiện ra vợ gã cười với khách đàn ông trạc tuổi, ngọt hơn cả nụ cười nàng dành cho gã thời hai đứa mới hẹn hò. Gã không ghen mà chỉ cảm thấy uể oải, mệt mỏi như vừa qua cơn bạo bệnh. Gã không cảm thấy buồn mà có cái gì đó lạnh lẽo len lỏi trong từng mạch máu chảy khắp c‌ơ th‌ể.

Tháng trước, vợ gã sang Mỹ để chăm cháu ngoại, con của Bồng Bông sắp chào đời và chắc sẽ ở lâu dài bên đó. Tơ Hồng cho người về quản lý homestay, còn gã vẫn tiếp tục làm nhân viên "thập cẩm" phục vụ khách hàng.

Chuyện nhà gã giờ vẫn là đề tài hot của xóm giềng. Từ ngày vợ đi, gã ngủ hẳn ở chòi củi. Thêm một chuyện để người ta nói gã ba lơn nhưng đâu ai biết được, chỉ ngủ ở chòi củi gã mới ngủ được sâu với những giấc chiêm bao mơ về ngày tháng cũ.

Đêm qua, gã mơ thấy gã với út Xíu đi cào cát bắt hến trong rạch nước phía sau nhà. Hai đứa bê thùng thiếc đựng hến, cá bống lần ra gò nấm mối sau bụi tre gai. Trên đường về, hai đứa bẻ mớ chôm chôm, hoa cà bỏ đầy rổ xúc. Út Xíu nấu cho gã bữa cơm với thật nhiều bông: Bông so đũa, bông bí, bông thiên lý, bông lục bình, bông cải và món nấm mối ướp muối ớt gói lá chuối nướng than gáo dừa,… Nhưng kỳ lạ, khi gã vừa cho vào miệng thì những thức ăn đó đột nhiên biến mất. Gã giật mình tỉnh giấc, buồn tức ứa nước mắt. Đến giấc mơ cũng không trọn vẹn thì đời thực biết làm sao. Gã nằm co ro trong võng, úp mặt vào tay giấu tiếng nấc nghẹn chực trào ra khỏi đáy lòng. Gã mong muốn được trở về năm tháng xưa. Gã muốn được stay home. Gã muốn gã được là chính gã, là trụ cột của gia đình trong ngôi nhà lá đơn sơ với vợ con thân thiết.

Homestay. Homestay… Gã chỉ muốn stay home mà thôi!